|
|
|
|
Speel het Evansgambiet, blijf jong
vrijdag 23 juni 2023 |
 |
|
|
Naarmate de leeftijd vordert durf je minder. Neem nou "op vakantie gaan", wat deze en komende maand bij velen centraal zal staan. Vroeger, in mijn studententijd toen ik 20 was, in de jaren zeventig van de vorige eeuw, maakte ik onvoorbereid op een tweedehandsfiets een kampeerfietstocht naar Kopenhagen of ging wild kamperen in de Ardennen of liftend naar Parijs. Ondanks zaken die dan geheid misgingen (fiets die het begaf, kapotte tent, geen overnachtingsmogelijkheden ter plekke, etc. etc.) had ik een avontuurlijke vakantie met veel leuke ervaringen. Het kwam altijd wel goed, vanzelf.
Nu, een heel stuk ouder en wijzer en vooral voorzichtiger, durf je als ouderling aan dit soort mogelijke vakanties niet meer te denken. Een gepland fietsweekje naar Montferland volgende maand geeft al kopzorgen. Het zou wel eens kunnen gaan regenen.
Met schaken heb ik ook zoiets. Vroeger speelde ik onbevangen, los van speelsystemen en ik "deed maar wat" op het bord. Met jeugdige overmoed en schaak-elan wist ik regelmatig leuke resultaten te boeken. Anno nu durf ik weinig op het schaakbord, ik zie vooral en allereerst de gevaren en bedreigingen en veel minder de kansen en mogelijkheden. Iedere tegenstander wordt een "angstgegner". Verdedigen staat voor op, voorzichtig zijn en risico’s mijden is het devies. Veilige en bekende zetten kiezen. Typisch een teken van ouderdom. Als je nu nog profijt zou hebben van die voorzichtigheid kun je daar vrede mee hebben, maar de schaaknederlagen rijgen zich met die schaakstijl aaneen. Braaf en voorzichtig spelen leidt tot niets. Weg daarmee. Het tij moet keren. Het roer moet om. Maar hoe?
Ik meen een therapie gevonden te hebben (als witspeler) om een kentering teweeg te brengen in dit ingedutte schaken, te weten het Evansgambiet. Het gambiet is een openingsvariant van het Italiaans. Beginzetten zijn:
1. e4 e5
2. Pf3 Pc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
Wit offert een pion voor snelle ontwikkeling en aanval.
5. c3 La5 (of anderszins)
In de 19e eeuw werd het gambiet veel gespeeld en hier een beroemde iconische partij, puur ter illustratie van Adolf Anderssen - Jean Dufresne (Berlijn 1852). Ik geef de notatie zonder toelichting, het laat zien hoe boeiend en verrassend zo’n gambiet kan zijn.
1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lc4 Lc5 4.b4 Lxb4 5.c3 La5 6.d4 exd4 7.0-0 d3 8.Db3 Df6 9.e5 Dg6 10.Te1 Pge7 11.La3 b5 12.Dxb5 Tb8 13.Da4 Lb6 14.Pbd2 Lb7 15.Pe4 Df5 16.Lxd3 Dh5 17.Pf6+ gxf6 18.exf6 Tg8 19.Tad1 Dxf3 20.Txe7+ Pxe7 21.Dxd7 Kxd7 22.Lf5+ Ke8 23.Ld7+ Kf8 24.Lxe7++
Na dik 150 jaar worden er nog steeds nieuwe analyses en schaakartikelen losgelaten op deze zetten. Het toont de talloze mogelijkheden en het scherpe spel wat in het gambiet verborgen zit. In de huidige openingstheorie zijn er nog steeds discussies over de waarde van het gambiet en het offeren van de b-pion op de 4e zet. Is dit wel juist? De deskundigen zijn er niet uit. Alles hangt af van op het juiste moment de juiste ontwikkelingszet of aanvalszet uit te oefenen. Kasparov heeft er in ieder geval heel wat fraaie zeges mee behaald.
Ik heb het gambiet inmiddels in 7 (vriendschappelijke) partijen gespeeld. Won 4x. Alle partijen waren "sowieso" heel spannend, met op en neergaande kansen. Het Evansgambiet bleek een prima remedie tegen het voorzichtige schuifschaak, het dwingt je gewoon als witspeler (de gambietgever) tot agressief spel en tot het nemen van initiatief.
Als je het kunt spelen voel je je een schaker die op avontuur gaat, die zich bewust is van gevaren maar lef en energie op het bord gaat neerzetten en de tegenstander uitdaagt en dwingt tot heel precies tegenspel. Het gambiet is wel een tweezijdig zwaard. Je kunt snel winnen maar ook terecht komen in een zwaar gevecht met valkuilen, foute zetverwisselingen en/of briljante escapes en/of spectaculaire combinaties. In een "normale partij" ben je over het algemeen veel meer bezig met vaste routinematige spelpatronen, maar dat kun je je bij dit gambiet gewoon niet veroorloven. Dat wetende (is mijn eigen ervaring), speel je alerter en vindingrijker dan anders. Ook als je uiteindelijk verliest hebben je schaakhersenen in ieder geval een opfrissertje gehad, je schaakleeftijd is verjongd.
Vooral in rapid of snelschaakpotjes kun je ook tegen sterkere tegenstanders (rating 1600-1900) met de gambietkennis punten scoren. In een reguliere opening verlies je bijna altijd terrein tegen dit soort sterkere spelers. Het Evansgambiet zullen ze echter meestal niet heel goed kennen, ze zullen er bijna altijd door verrast worden. Dat is de gambietpion waard.
Kijken of ik in een komende reguliere partij (intern of extern) het gambiet kan spelen. Voorlopig nog even "droog oefenen" in vriendschappelijke partijtjes.
Vijftiger Frans Drummen
|
|
|
| |
|
|
