home nieuws agenda interne competitie jeugd interactief over smb contact
schaakbeelden
links
openingen database
overzicht openingen
uitleg database

Schaken en TV zendtijd

Schaakbeeld 73, zaterdag 19 november 2011
Bijna alle schaakverenigingen kampen met ledenverlies en dat is natuurlijk een zorgelijk zaak. Ra ra, hoe kan dat? Schaken is toch een prachtige sport? Al die schaakverenigingen doen toch hun stinkende best om leden te winnen en vast te houden? Er is heel veel inzet van vrijwilligers en jeugdleiders, de websites van de verenigingen zien er wervend uit, de contributie is vaak heel laag, de speelaccommodaties zijn tegenwoordig beslist van goede kwaliteit. Dat alles blijkt echter te weinig te zijn voor groei van het aantal leden.

Volgens mij staat of valt ledenaanwas bij schaakclubs met TV-schaakzendtijd. Zonder TV zendtijd blijft het aanmodderen. Elke sport die op TV gepromoot wordt heeft de toekomst. Zo niet, dan is er een gewisse afkalving. Studio Sport op zondagavond doet heel af en toe wat aan schaken, bijvoorbeeld een flitsminuut tijdens het Tata schaaktoernooi. Meer niet. En ook alleen als de Nederlanders boven verwachting presenteren. Dramatisch weinig. Schaken wordt altijd vergeten bij de zendtijd-verdeling tussen de verschillende sporten. Schaken komt daardoor letterlijk en figuurlijk bij de doorsnee Nederlander gewoon niet in beeld. Onbekend maakt onbemind.
Waarom werd het Europees schaakkampioenschap landenteams van de afgelopen weken niet uitgezonden?

Sputter nou niet tegen dat het schaakspel zich niet leent voor TV-beelden. Schaken geen "kijksport"? Onzin. Neem nou het langebaanschaatsen. Is er een saaiere sport denkbaar? Twee sporters die een klein kwartiertje hetzelfde baantje trekken. En dat een keer of 25. Zonder tijdsregistratie is het net alsof je naar een doorloop van een en hetzelfde filmbeeld zit te kijken. Toch zitten voor deze sportgebeurtenis elk schaatsseizoen miljoenen Nederlanders aan de buis gekluisterd. Ongelooflijk maar waar. Niet uit te leggen aan een buitenlander. Saai, saaier, saaist.

Er is niet alleen zendtijd voor het wereldkampioenschap schaatsen of het Europees kampioenschap, maar ook voor wekelijkse wereldbekerwedstrijden of selectiekampioenschappen voor het Nederlands kampioenschap. Geen minuten, maar uren zendtijd per week. Niemand die het gek vindt. Het langebaanschaatsen is en blijft door die TV-zendtijd immens populair. Men heeft er als het ware naar leren kijken. En de kijker is opgevoed met deze beelden. Ik ben zelf een schaatsliefhebber en gun deze sport best dat er enige TV aandacht voor is. Maar waarom zoveel ? Geef ons schakers de helft van de schaatszendtijd en binnen de kortste keren puilen de schaakclubs uit met nieuwe leden.

Een ander voorbeeld. Pokeren. Op verschillende TV-zenders wordt ook deze "denksport" flink gepromoot. Bijna elke avond (laat) is er een uitzending. Wat zie je? Een paar personen met zonnebrillen op die met fiches schuiven en enige onbegrijpelijke kaartoverzichten.
Honderdduizenden Nederlanders (o.a. mijn zoon) zappen regelmatig naar die uitzendingen en zitten er verlekkerd naar te kijken. Onbegrijpelijk.

Waarom slaagt schaken er niet in om even succesvol te zijn inzake TV-aandacht? Schaken is als kijksport vele malen boeiender dan langebaanschaatsen of pokeren. Bovendien zijn er veel meer Nederlanders die schaken dan langebaanschaatsen of pokeren.

Inherent aan het schaakspel is veel emotie en emotie raakt de kijker. Spanning en sensatie, wanhoop, drama, glorie, prachtige stellingen, tijdnood, winst en verlies. Dat alles is filmisch prachtig door goed camerawerk in beeld te brengen. Op internet en YouTube staan fantastische schaakfilmpjes die het een en ander illustreren. Alleen het grote publiek wordt er niet door bereikt.

Geen ingewikkelde schaakdiagrammen op het scherm laten zien, geef close-ups van de gezichten en mimiek en emotie van de spelers of zoom in op concrete stellingen op het speelbord. Door dergelijk beelden slaat er een vonk over naar het grote publiek en leert men van de schaaksport te houden.

Hoe dit te veranderen? De zendtijdverdeling en zendtijdprogrammering in Hilversum verloopt jaarlijkse via allerlei ingewikkelde procedures. In de krant lees ik dat er oeverloos over vergaderd wordt. Weg met die procedures. Wat zou moeten tellen zijn de aantallen mensen die een sport beoefenen, in clubverband of thuis als recreant. Geheid dat schaken dan met stip binnenkomt. Het TV-zendtijdplaatje komt er dan logischerwijs als volgt uit te zien:

* Elke zondagavond begint Studio Sport om 19.00 uur met schaken. Pas om 19.30 uur mogen de eerste voetbalbeelden vertoond worden.
* Doordeweeks op minimaal 2 Nederlandstalige zenders schaakrubrieken.
* Populaire TV-praatrubrieken als "Paul en Witteman" en "De Wereld Draait Door" hebben zeer regelmatig kekke schaakgasten. Een kirrende Marc Marie Huibregts ondervraagt topschakers.
* YouTube schaakfilmpjes van het internet worden standaard gebruikt als leuke intermezzo's tussen TV-films.
* Bij de roddelnieuwsrubrieken, zoals Boulevard (RTL4) en SBS6 (Patty Brard), alle nieuwtjes over wie vreemd gaat onder de schakers/schaaksters, wie het met wie doet, schaakscheidingen en hoe zich dat al dan niet wreekt bij de schaakresultaten.
* Spelletjes- en amusementsprogramma's op de zaterdagavond zijn doorspekt met schaakweetjes en schaakprobleempjes.

Daar hebben we baat bij. De ledenaanwas bij de schaakclubs explodeert. Ik schat dat elk ½ uur per week schaakzendtijd gelijk staat aan 20% ledenaanwas. Twee uur per weekzendtijd (is de huidige aandacht voor bijvoorbeeld langebaanschaatsen) staat gelijk aan minstens een verdubbeling van het ledenaantal. Het doel is bereikt als huisgenoten beginnen te mopperen: "Is er nou alweer schaken op TV."

Frans Drummen


wachtwoord vergeten?